Nhiều chuyên gia đề xuất hỗ trợ chi phí xăng dầu để ngư dân sớm trở lại ngư trường, bởi họ là những "cột mốc sống" bảo vệ chủ quyền biển đảo.
Văn phòng Chính phủ hôm 5/7 thông báo chỉ đạo của Thủ tướng Phạm Minh Chính về hỗ trợ ngư dân bị ảnh hưởng bởi giá xăng dầu tăng cao. Trước đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị liên ngành Công Thương - Lao động Thương binh và Xã hội xem xét trình Chính phủ sớm có gói hỗ trợ ngư dân trong bối cảnh 50% tàu cá cả nước nằm bờ vì giá xăng dầu tăng. Mức hỗ trợ 6 tháng lương tối thiểu, tùy thuộc vào địa bàn đang áp dụng.
Một nhóm ngư dân Đà Nẵng về lại tàu sau một ngày lên bờ đi làm thuê, tháng 7/2022. Ảnh: Nguyễn Đông
Ủng hộ đề xuất trên, ông Đặng Công Ngữ, nguyên Chủ tịch huyện Hoàng Sa, TP Đà Nẵng, ví ngư dân là những "cột mốc sống" giữ chủ quyền biển đảo. Họ vừa đánh bắt, vừa là "tai mắt trên biển" ngoài lực lượng chấp pháp. Vai trò đó càng thể hiện rõ trong giai đoạn đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo. "Khi giá xăng dầu liên tục tăng, ngư dân cứ ra khơi là lỗ, không ai dám đi biển đồng nghĩa sẽ mất dần đi những pháo đài bảo vệ Tổ quốc", ông Ngữ nói.
Ngư trường của ngư dân không chỉ giới hạn trong một vùng biển nhất định. Nơi nào có luồng cá họ sẽ ra khơi đánh bắt. Do đó, theo ông Ngữ, hỗ trợ cho ngư dân ảnh hưởng về giá xăng dầu cần có chính sách chung của nhà nước, không thể mặc cho tỉnh, thành nào tự làm riêng được.
Ông Nguyễn Chu Hồi, Phó chủ tịch Thường trực Hội Nghề cá Việt Nam, phân tích việc tàu cá gần đây nằm bờ do giá nhiên liệu tăng cao sẽ làm thiếu hụt nguồn cung trong chuỗi cung ứng sản xuất - xuất khẩu. "Đánh bắt và nuôi trồng hải sản có những tệp khách hàng và thị hiếu khác nhau nên không thể nói sản phẩm nuôi trồng thay thế được hải sản đánh bắt", ông Hồi nói.
Ngư dân không có đất đai, chỉ có con tàu làm kế sinh nhai, khi không ra biển nghĩa là mất nghề, mất thu nhập và mất đi cơ hội bảo vệ chủ quyền biển đảo. Bởi ngư dân ra biển không chỉ để hiện diện dân sự thông thường, làm kinh tế mà còn thực hiện chủ quyền dân sự trên nền tảng các hoạt động kinh tế, có sứ mạng tham gia bảo vệ Tổ quốc. "Vì vậy ngư dân đánh bắt trên biển cần được hưởng những chính sách đặc thù", ông Hồi nói.
Hơn 100 tàu cá nằm bờ ở âu thuyền An Hòa, xã Tam Quang, huyện Núi Thành, Quảng Nam. Ảnh: Đắc Thành
Tuy nhiên, hỗ trợ ngư dân bằng cách nào lại là câu hỏi khó. Ông Đặng Công Ngữ phân tích, Việt Nam đã có tổ chức dân quân biển - lực lượng góp phần bảo vệ an ninh trật tự địa phương. Tỉnh nào có biển thì phải có dân quân biển và liên kết với nhau để bảo vệ vùng biển của một địa bàn nhất định. Việt Nam đã có Luật Dân quân tự vệ, có chế độ cho dân quân ở trên cạn thì cũng có thể áp dụng để hỗ trợ lương, phụ cấp cho lực lượng dân quân biển.
"Trong khi chưa có chính sách chung về giảm giá xăng dầu, chúng ta có thể hỗ trợ cho ngư dân bằng cách này. Được tiếp sức, ngư dân sẽ mạnh dạn ra khơi và hiện diện trên biển nhiều hơn, góp phần giải quyết nguồn lao động đi biển vốn đang thất nghiệp vì tàu nằm bờ", ông Ngữ nói.
Chủ tịch Hội Nghề cá Việt Nam, ông Nguyễn Việt Thắng, cho rằng ngoài việc giảm giá xăng dầu Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cần sớm xem xét và đề xuất Chính phủ có chính sách giãn trả nợ, hỗ trợ vốn vay cho ngư dân để có điều kiện khôi phục sản xuất. Người buôn bán và chế biến thủy sản cũng cần được hưởng phụ cấp mất việc như chính sách hỗ trợ công nhân trong nhà máy, xí nghiệp.
Ngoài ra, Chính phủ cần mở rộng diện hỗ trợ ra toàn bộ ngư dân và lao động nghề cá. Cả nước có khoảng một triệu lao động nghề cá. Một người đi biển nuôi thêm 3-4 người trên bờ nên cần sớm hỗ trợ họ để ổn định đời sống an sinh.
PGS Nguyễn Đức Lộc, Viện Social Life, đề xuất lao động tàu cá trước mắt cần được hỗ trợ một khoản tiền mặt trực tiếp để duy trì cuộc sống cho gia đình trong nửa năm, khi chưa thể ra khơi bám biển. Do đặc thù nghề biển, họ sẽ rất khó chuyển đổi sang các nghề nghiệp khác như lao động phổ thông.
Về lâu dài, các cơ quan quản lý cần có giải pháp trung và dài hạn để giải quyết bài toán chi phí nhiên liệu, có thể tạo nguồn quỹ xăng dầu cho ngư dân ứng trước ra khơi và thu mua thủy hải sản đánh bắt về với giá cao. Ngoài tiêu thụ trong nước, cần thêm những xúc tiến thương mại để có thêm đơn hàng nước ngoài; có chính sách cho doanh nghiệp xuất khẩu thủy hải sản giảm chi phí sản xuất, tăng doanh thu để quay ngược lại hỗ trợ lao động trong ngành.
Tàu cá của ngư dân Nguyễn Văn Phụng (người đứng) xã Tam Quang, huyện Núi Thành, Quảng Nam nằm bờ hơn một tháng nay. Ảnh: Đắc Thành
Từ góc độ của địa phương, ông Lê Ngọc Linh, Chi cục trưởng Thủy sản tỉnh Quảng Bình, cho hay ngành thủy sản khuyến khích ngư dân chuyển đổi nghề để tiết kiệm nhiên liệu, chuyển từ đèn sợi đốt sang đèn led. Hệ thống đèn led giúp ngư dân tiết kiệm tới hơn 1/3 chi phí xăng dầu so với bóng đèn trước đây.
Từ đầu năm đến nay, giá xăng dầu bán lẻ trong nước qua 18 đợt điều chỉnh, trong đó tăng giá 13 lần, giảm 5 lần. Hiện mỗi lít xăng E5 RON 92 là 27.780 đồng, RON 95-III 29.670 đồng, dầu diesel 26.590 đồng.
Giá nhiên liệu tăng khiến khoảng 50% trong tổng số hơn 91.700 tàu cả nước ngừng hoạt động. Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, nhiên liệu chiếm 45-60% chi phí đầu vào của tàu cá. Mỗi tháng bình quân khai thác thủy sản tiêu thụ khoảng 330 triệu lít dầu.
Giá nhiên liệu tăng đẩy giá các mặt hàng khác phục vụ khai thác thủy sản tăng theo 10-15%. Kết quả là chi phí đầu vào đội lên 35-48%, giá bán cá lại tăng không đáng kể. Chủ tàu phải bỏ biển, đi làm thợ đụng mưu sinh.
Nhóm phóng viên
About Quỳnh Nga
0 nhận xét:
Post a Comment